Koku alma hissine daha derinden baktığınızda, sadece hoş ya da hoş olmayan kokuları değil, aynı zamanda anılarınızı da anımsadığınızı fark edersiniz. Koku alma duyusu hafıza ile, diğer duyu organlarımıza kıyasla çok daha güçlü bir bağa sahiptir. Basit bir örnekle açıklamak gerekirse, çok sevdiğiniz bir büyüğünüzün evine gittiğinizde, hafızanız bahçe girişindeki gül kokusunu kaydeder. Seneler sonra bir gül kokladığınızda içinizde sevinç hislerinin canlanmasının nedeni tam anlamıyla bu yüzdendir. Zihninizde gül, en güzel anılarınızın kokusu haline gelirken, kimi zaman bunun farkına bile varamayabilirsiniz.
Koku alma hissi hafıza ile bağlantılıdır ve bir yanı ile de bütün hislere seslenir. Kokuların kişiler üstündeki psikolojik tesiri senelerce fazla yönlü incelemeler ile irdelenmiş olup, parfüm sektörü de bu incelemelerden bol bol faydalanmıştır. Türlü hisleri simgeleyen koku aralığı, parfüm formülünde bulunmaya başlanmıştır. İstekler, sevinç, kuvvet, enerji ve huzur... tüm kokuların ruh durumuna bir tesiri bulunur ve bu açıdan bakıldığında parfümler bireysel bakım ürününün ilerisindedir.
His ve koku bağlantısı romantik bir şekilde tanımlaması yapılamaz. Mutlaka bilimsel bir tabana oturtulur. Koklama reseptörleri hislerin merkezi olduğu varsayılan, beynin önceki ve ilkel tarafı olan limbik sistem ile direkt ilişkilidir. Koku, ancak beynin en derin taraflarının uyarılmasının ardından bilimsel tanımanın gerçekleşmiş olduğu kortekse iletidir. Bu sebepten dolayı belirli bir koku, mesela vanilya, doğru bir şekilde tanımlandığında, koku daha evvel limbik sistemi harekete geçirmiş ve derinlere yerleşmiş duygusal tepkimeleri tetiklemeye başlamıştır.
Kokuların Ruh Durumuna Tesiri
Güzel kokuların kişinin ruh durumunu farklılaştırdığı ve iyilik hissine destek olduğu kanıtlanan bir gerçektir. Bilimsel kanıtları bırakıp kendinizi ve kokular ile bağlantınızı düşünmelisiniz. Bebeklerin kokuları evrendeki hangi kişiyi güzel hissettirmez ki? Yağmurun ardından gelen tazelik kokusu kişiyi huzurlu hissettirmiyor mu? Bilimsel incelemeler mevzuyu bir kademe daha ilerletiyor ve bunu da ispatlıyor. Kokuların yalnızca adları bile kişilerde bir iyilik durumu uyandırmaya yetebiliyor. Hoş bir kokuyu mevzubahis etmenin bile kişi hisleri üstünde iyi bir tesiri bulunur.
Kokuların Algılara Tesiri
Hoş kokuların iyi hisleri hareketlendiriyor olması, kişilerle ilgili algılar üstünde de etkili olmaktadır. Bir kişinin şahane olmasa da sizleri cezbeden bir kokuda olması, onlara karşı iyi hisler hissedebilmenizi temin eder.
Koku hissinin algı üstündeki tesiri yalnızca kişilere yönelik değildir. Şampuanlar ile de alakalı bir tüketici testinin neticelerine göre, katılımcı kişilerin bir başlangıç testinde genel performans yönünden sonlarda bulunduğu bir şampuan, kokusunun değişmesinin ardından 2. bir testte ilk sırada bulunmuştur. 2. testte katılımcı kişiler, şampuanın daha basit durulanmış olduğunu, daha güzel köpürdüğünü ve saçları olduğundan daha parlak gösterdiğini söylerler. Oysa ki şampuanda farklılaşan tek şey parfüm. Hoş kokan ürün aniden sıralamadaki yerini yukarı sıraya taşımıştır.
Koku seçimleri, genel olarak belli hatıralar ve etkileşimler ile alakalı son derece bireysel bir husustur. Birtakım kokular oldukça evrenseldir. Biraz evvel verilen örnekteki gibi, bebeklerin, yağmurun, yağmurun ardından gelen toprak kokularının, deniz kıyılarının, taze kesilen çimlerin veya taze organik çiçek kokularının sunmuş olduğu koku, hemen hemen herkesin hoşuna gitmektedir. Birtakım koku seçimleriyse kişilerin yaşamış oldukları hoş olmayan olaylar ile ve tecrübeler ile bağlantılıdır. Genel olarak bilinen kokulardan daha çok hoşnut olunulur. Ancak hemen hemen tüm insanların hoşnut olduğu kokular bile bazen anılar ile bağlantılıdır ve o kokular ile karşı karşıya gelindiğinde memnuniyetsizlik duyulabilir.
Koku alma hissi sanıldığından daha yoğun kullanılan bir duyudur. Kokuların psikoloji üstünde o kadar yoğun bir tesiri bulunur ki, koku alma hissinin yok edilmesi kişiyi fiziksel olarak da sarsabilir. Koku eksikliği gerek parkinson rahatsızlığında gerek de alzheimer rahatsızlığında da ortaya çıkıyor. İncelemeler azalmaya başlayan koku hissinin, motor beceri problemleri gelişmeden birkaç sene evvel ortaya çıkan, her iki şartın başlangıcının erken bir işareti olacağını meydana getiriyor.
Kokuların kişiler üstündeki psikolojik etkisi, algı ve tesiri ile başlayan ve davranışlara dek yansıyan kuvvetli bir tesirdir. Kendinizi iyi hissedeceğiniz bir koku tercih ettiğinizde ruh durumunuz iyiye dönüyor ve bu iyi durum, davranışını da yumuşak hale getiriyor.
